4 Ekim 2011 Salı

KELİMELERİN GÜCÜ

Dilimizin ucuna kadar gelip de bir türlü söyleyemediklerimiz ... Ya da bir çırpıda kağıda dökülüverenler... Ve havada neşe ile uçuşanlar... Tutmaya çalışırken ağzımızdan kaçıverenler... Kelimelerden söz ediyorum... 'Kelime' sözcüğü dilimize arapça 'kelam' yani 'söz'den geçmiştir. Kelam aynı zamanda Tanrı'nın varlığını ve İslamiyetin ana kurallarını konu eden bir bilim dalıdır. Günümüzde çok sık kullanılmasa da dilimize yerleşmiş 'kelam'lı sözler de vardır; velhasılıkelam - kısacası, kelam-ı kibar- özdeyiş, kelam-ı kadim- Kur'an...
Sözcüklerin serüvenini ve gizemini merak edenlerdenseniz bu kitapları mutlaka okuyun... Hatta okumakla yetinmeyip başucu kitaplarınızın arasına koyup tekrar tekrar göz atın:)






Yukarıdaki kitaplardan sevdiğim birkaç örnekle devam edelim yolumuza...
YAŞLI sözcüğünün Türkmencedeki YAŞULU'dan türediğini biliyor muydunuz?
Dilimize yerleşen KAYINVALİDE, KAYINBİRADER, KAYINANNE(KAYNANA) sözcüklerinin öneki KAYIN ise Kazak Türkçesinde ''sonra, sonradan olma'' demek...
AHTAPOT kelimesi Yunanca'dan dilimize geldi...Okhta-sekiz, podi-ayak...
Sokak dilinde bolca kullanılan bir deyim vardır...''ZIRNIK koklatmam!'' Bu zırnık ne menem birşeydir ki   koklatılmıyor:) Söyleyeyim...Aslında arsenik demek ama günümüzde  ''küçücük bir parça''ya dönüşmüş durumda...Beni en çok eğlendirenlerin başında ise ''YÜZNUMARA''geliyor... Fransızcada ''sans numéro'' numarasız demek...Neden numarasız denmiş zamanında? Otellerde odalara verilen numaraları biliyoruz...01, 02, 11, 21.. diye giderken tuvaletlere bir numara verilmemiş ve numarasız anlamına gelen ''sans numéro'' denmiş yani ''00''!  Fransızca'da -sız öneki olan 'sans' ile 100 anlamındaki 'cent' eşseslidir! Türkiye'den Fransa'ya giden Cumhuriyet döneminin ilk turistleri de bu eşsesliliğin kurbanı olup dilimize harikulade bir kelime kazandırmanın gönül rahatlığı ile yurtlarına dönmüş oluyorlar!
Keyifli okumalar diliyorum...

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder